Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2011

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ musik und politik

Στην εφημερίδα Τα Νέα της 28/9/2011 δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα συνέντευξης της Angela Merkel στη ΝΕΤ. Συμφώνως με το δημοσίευμα η Merkel αναφερόμενη στον Μίκη Θεοδωράκη είπε ότι επί δικτατορίας «από την Ανατολική Γερμανία στέλναμε κάρτες με τις οποίες ζητούσαμε την απελευθέρωσή του» και πως «όταν ο Μίκης έδωσε την πρώτη του συναυλία στη Γερμανία, πήγε στη Δυτική και όχι στην Ανατολική, κάτι που μας απογοήτευσε πολύ». Στην προχθεσινή Αυγή (30/9/2011) διάβασα την απάντηση του Μίκη Θεοδωράκη, η οποία είχε ως εξής: «Με την ευκαιρία της δήλωσης αυτής τής κ. Μέρκελ θυμάμαι ότι το 1967-1968 ήμουν φυλακή στου Αβέρωφ και έλαβα χιλιάδες ζωγραφισμένα λουλούδια από τους μαθητές της Ανατολικής Γερμανίας με τις λέξεις ‘Λευτεριά στον Θεοδωράκη’. Όταν όμως αργότερα, στα 1970, από το Στρατόπεδο του Ωρωπού κατήγγειλα την ηγεσία του ΚΚΕ ότι διασπά την Αντίσταση, το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας απαγόρευσε τη μουσική μου και κατέστρεψε τους δίσκους μου... Τελικά στο Ανατολικό Βερολίνο κατόρθωσα να πάω όταν εξομαλύνθηκαν οι σχέσεις μου με το ΚΚΕ (υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας το 1978, Βουλευτής Επικρατείας 1981-1986). Όμως μετά και πάλι οι σχέσεις μου με την ηγεσία του ΚΚ Γερμανίας ψυχράθηκαν επειδή δήλωσα ότι είμαι υπέρ της ενότητας του Γερμανικού Λαού. Πού να ήξερε τότε η κ. Μέρκελ ότι θα γινόταν κάποτε Καγκελάριος της Ενιαίας Γερμανίας... Κανονικά θα έπρεπε να με ευχαριστήσει ...».Ψάχνοντας, λίγο, το ζήτημα, εν σχέσει με την παρουσία των τραγουδιών, των δίσκων, αλλά και των συναυλιών του Μίκη Θεοδωράκη στην πρώην Ανατολική Γερμανία θυμήθηκα δύο βινύλια που έχω από καιρό και τα οποία αφορούν στο… πάλαι ποτέ Φεστιβάλ Πολιτικού Τραγουδιού του Ανατολικού Βερολίνου. Το Festival des Politischen Liedes, όπως έμεινε γνωστό, ξεκίνησε το 1970 και συνεχίστηκε για 20 έτη, έως και τον Φεβρουάριο του 1990 δηλαδή (γινόταν, πάντα, μήνα Φεβρουάριο), φιλοξενώντας στις σκηνές του συνθέτες, τραγουδοποιούς και τραγουδιστές από διάφορες χώρες του κόσμου. Δεν έχω φυσικά όλη τη σειρά των δίσκων για να γνωρίζω ποιος ακριβώς εμφανίστηκε πότε – όπως προείπα έχω μόνο δύο εκδηλώσεις, που αφορούν στο 1979 και στο 1986 –, αλλά ήδη από το 1973-74 οι Ανατολικογερμανοί είχαν ακούσει τον Κουβανό Silvio Rodriguez (18 χρόνια αργότερα θα τον ανακάλυπτε και ο David Byrne, εντάσσοντάς τον στον κατάλογο της Luaka Bop), τους Χιλιανούς Quilapayún και Inti-Illimani, τον Ουρουγουανό Daniel Viglietti, τη Νοτιοαφρικανή Miriam Makeba και άλλους διαφόρους. Κάπως έτσι στην 9η εκδήλωση, που διεξήχθη στο τότε Ανατολικό Βερολίνο στο διάστημα 10-18/2/1979 πήραν μέρος οι Πορτογάλοι Trovante, οι Φινλανδοί Torpeedo, οι Ανατολικογερμανοί Oktoberklub, Schicht και Karls Enkel, οι Σοβιετικοί Menuets, οι Ιταλοί Stormy Six (ή Macchina Maccheronica, όπως τότε κατεγράφησαν), οι Βιετναμέζοι Klub Fruhling, οι Νοτιοαφρικανοί Mayibuye, οι Αιθίοπες Gruppe Revolutionares Lied, οι Σκωτσέζοι Molendinar, οι Sabina Palomares/ Amparo Ochoa από το Μεξικό, ο Carlos Mejia Godoy από τη Νικαράγουα, αλλά και η Μαρία Φαραντούρη από την Ελλάδα, η οποία τραγούδησε στην ελληνική “Wie schon ist meine liebe”, το «Άσμα ασμάτων» δηλαδή από το «Μαουτχάουζεν» των Μίκη Θεοδωράκη και Ιάκωβου Καμπανέλλη. Τέλος, τα καλά λόγια του αμερικανού πειραματιστή Frederic Rzewski στο εξώφυλλο (μέλος των Musica Elettronica Viva), πως… το φεστιβάλ έχει τη δυναμική να εξελιχθεί στην πιο ενδιαφέρουσα διεθνή εκδήλωση γύρω από την προοδευτική μουσική και πως ήταν τιμή για κείνον να βρίσκεται μεταξύ των φιλοξενουμένων, συμπλήρωναν την έκδοση [Amiga 8 45 169]. Μιαν έκδοση που, πιθανώς (και τονίζω το «πιθανώς») να σηματοδοτεί την μετά από χρόνια παρουσία ενός τραγουδιού του Μίκη Θεοδωράκη στην Ανατολική Γερμανία.
Μάλιστα το επόμενο έτος, στο δέκατο Festival des Politischen Liedes, θα παρευρεθεί και ο ίδιος ο συνθέτης, ο οποίος θα παρουσιάσει το “Canto General”. Η συναυλία στο Palast der Republik την 14/2/1980 θα ηχογραφηθεί κιόλας (δύο εβδομάδες νωρίτερα, την 31/1/1980, είχαν γράψει στον ίδιο χώρο οι Tangerine Dream το “Quichotte”) και θα κυκλοφορήσει σε διπλό LP από την Amiga [8 45 202/203] την ίδια χρονιά.
Το Festival des Politischen Liedes συνεχίστηκε, όπως έγραψα και πιο πάνω, έως το 1990 (πέρασε από ’κει, στα 80s, η Μαρία Δημητριάδη και πάλι ο Μίκης Θεοδωράκης). Από το 1991 έως το ’94 το concept κουτσά-στραβά διατηρήθηκε κάτω από άλλη επωνυμία, αλλά έπαυσε το ’95 λόγω οικονομικών προβλημάτων (όπως διάβασα στη wikipedia). Από το 2000 και μετά πήρε ξανά μπροστά ως Festival Musik und Politik. Πέρυσι, μάλιστα, οργανώθηκε έκθεση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του έλληνα συνθέτη.
Πάντως, η πρώτη, γνωστή σ’ εμένα, «ανατολικογερμανική» παρουσία τραγουδιού του Θεοδωράκη θα μας πάει πίσω στoν Δεκέμβριο του 1967, όταν ο Περικλής Φωτόπουλος,
συνοδευόμενος από την ορχήστρα του Gunter Gollasch, τραγούδησε στην ελληνική(!) σ’ ένα 45άρι της Amiga [4 50 650] το “Varka sto yalo (Schiff am strand)” με flip side την εκδοχή του «Ζορμπά» (Zurba) από τoν κιθαρίστα Dieter Resch. Όλως περιέργως στο μπροστινό μέρος του εξωφύλλου δεν υπήρχαν τα ονόματα των Φωτόπουλου και Resch, αλλά η φωτογραφία και το ονοματεπώνυμο “Mikis Theodorakis”! (Δες κι εδώ http://is.gd/PDbXox). Την ίδιαν εποχή (χειμώνας 1967-68) εγώ έβγαζα… κυνόδοντες, ενώ η 13χρονη Merkel ζωγράφιζε λουλούδια στέλνοντάς τα στις Φυλακές Αβέρωφ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου