Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009

(ΠΑΛΑΙΟ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΡΟΚ Από τα αζήτητα στο hip

Ο Ταχυδρόμος κυκλοφόρησε την 26η Σεπτεμβρίου με εξώφυλλο τα Τέσσερα Επίπεδα της Ύπαρξης, ένα "άγνωστο" ελληνικό γκρουπ που μπόρεσε κι ηχογράφησε ένα άλμπουμ το 1976.Αφορμή, το γεγονός ότι ο Jay-Z έχει χρησιμοποιήσει, επισήμως, sample από το τραγούδι τους «Κάποια μέρα στην Αθήνα» στο δικό του “Run this town”. Είναι απίστευτο. Είχα μάθει την είδηση κάτι εβδομάδες νωρίτερα από τα blogs κι είχα πάθει πλάκα. Εμείς, που περίπου μεγαλώσαμε μ’ αυτά τα κομμάτια – έχω ακόμη την κασέτα με τα... Επίπεδα, που μου είχε γράψει ο Θοδωρής Κρίθαρης της Wipe Out εκεί γύρω στο ’88 – όσο νά’ναι χαιρόμαστε με κάτι τέτοια· δεν λέω δικαιωνόμαστε, γιατί αυτό θ’ ακουστεί βαρύ και δεν πρέπει. Σε τελευταία ανάλυση, το ελληνικό ροκ εκείνης της περιόδου – πλην ολίγων, ελαχίστων εξαιρέσεων δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Τα περισσότερα παιδιά έκαναν την πλάκα τους, το κέφι τους, δίχως τούτο να σημαίνει πως δεν άφησαν κάποια καλά τραγούδια, πολλές φορές με πηγαίο fun. Όλα τούτα είναι βεβαίως αδιάφορα, για έναν αμερικανό rapper ή όποιον άλλον από μακρυά... Δεν κρίνει, ούτε τον νοιάζει, απλώς χρησιμοποιεί. Και καλώς πράττει.Προσφάτως μου μίλησε ένας φίλος DJ για κάποιο άλλο ελληνικό συγκρότημα του χθες που απασχολεί τώρα τα underground funk κυκλώματα – στην Αμερική ή όπου αλλού. Την Πεταλούδα. Εδώ κι αν έπεσα απ’ τα σύννεφα. Το γκρουπ αυτό είχε σχηματιστεί στην Πάτρα στις αρχές των seventies, για να γίνει... πανελληνίως γνωστό όταν συμμετείχε στο “Pop Festival ’73”· ένα διαγωνισμό για νέα συγκροτήματα που είχε διοργανώσει τότε η Columbia (υπεύθυνος ο Κώστας Γιαννίκος) και το περιοδικό Φαντάζιο. Η Πεταλούδα θα βρεθεί στον τελικό, όπως και στο βινύλιο που κυκλοφόρησε, μ’ ένα από τα καλύτερα τραγούδια της διοργάνωσης το «Τι μπορείς να κάνεις στη ζωή σου». Είναι το track που μπήκε προσφάτως στη συλλογή "Psych Funk 101 (1968-1975), A Global Psychedelic Funk Curriculum", που ανθολογεί obscure «φάνκικες» ηχογραφήσεις απ’ όλο τον κόσμο. Να πώς παρουσίαζεται ο τόμος στα δικτυακά δισκοπωλεία:
“A stunner of a collection of psychedelic funk from all over the world. Incredible material with the spiraling atmosphere and free spirit of the psychedelic scene and the furious sense of groove learned from the funk movement! Psych Funk 101 sets out to be a definitive overview, and makes a heck of strong case for itself as such with a couple recognizable names (including Mulatu, who simply could not be overlooked, on a compilation with aspirations of serving as a psychedelic funk standard bearer) and more from Istanbul, Athens (σ.σ. θα έπρεπε να γράψουν "Patras"), Paris, Beirut, Cairo, Lagos, Moscow and beyond! Pummeling funky drums & percussion, hazy organ drones, middle eastern rhythms & melodies, fuzzy guitars and more disparate material with relative psychedelic funk atmosphere! 14 tracks in all: “Su derenin sulari” by Husnu Ozkartal Orkestrasi, “Respect” by Kukumbas, “Alemiye” by Mulatu Astake feat. Belaynesh Wubante, “The man who must leave” by Kim Sun, “What you can do in your life” by Petalouda, “Ghabileh-Ye Lily” by Mehr Pooya, “The feed-back” by The Group, “Circuito chiuso” by Armando Sciascia, “Mevlana boyle dede” by Metin H Alatli, “Dagon” by Eskaton and more”.
Στην Πεταλούδα μπροστάρης ο Χρήστος Κουλουμπής, ένας πράγματι ξεχωριστός τραγουδιστής, με εντελώς ασυνήθιστη tenoro φωνή, ο οποίος δεν έκανε την καριέρα που άξιζε να κάνει. Μπόρεσε πάντως και ηχογράφησε ένα 45άρι στην Columbia το 1975 με τα τραγούδια «Την άγνωστη φίλη ζητώ/ Αθηνά» (σε παραγωγή του Τέρενς Κουίκ και επιμέλεια του Θόδωρου Σαραντή – και τα δύο ωραία, το πρώτο ροκιά, το άλλο μπαλάντα, με άψογα γεμίσματα στο πιάνο), πέρασε και από το «Σε Άλλους Κόσμους» του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη το 1976, για να χαθεί έκτοτε από την πανελλήνια πιάτσα. Στην Πάτρα τον είχα ακούσει τελευταία φορά να τραγουδάει εκεί γύρω στο ’83, στο Καρναβάλι – ήταν γι’ άλλη μια φορά εντυπωσιακός... Η μνήμη μου δεν κάνει λάθος. Σήμερα, όποτε πηγαίνω στην Πάτρα, τον βλέπω. Μένει κοντά στη γειτονιά της μάνας μου. Βοηθάει σε μια πιτσαρία... Γεια σου Χρήστο... Ακούστε τον...

Κοιτάζοντας το track list της συλλογής – την οποία δεν έχω ακούσει – σκαλώνω σε μερικά ονόματα· και δεν εννοώ τον Mulatu. Πρώτα, μένω στον Omar Khorshid. Πάνε τέσσερα και πλέον χρόνια από τότε που έγραψα στο Jazz & Tzaz ένα άρθρο με τίτλο «Εμφύλια Samples Από τον Λίβανο» (τεύχος 147, 6/2005), παρουσιάζοντας κάποιους λιβανέζικους (κυρίως), αιγυπτιακούς και λυβικούς(!) δίσκους, που κόβονταν στην Ελλάδα στα seventies από την EMI, με τεράστιο «σαμπλικό» ενδιαφέρον. Για τον Omar Khorshid σημείωνα: «Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο αιγύπτιος κιθαρίστας Omar Khorshid και πρώτης τάξεως άλμπουμ οι τρεις τόμοι “Belly Dance with Omar Khorshid and His Magic Guitar”. Ο τρίτος απ’ αυτούς, που κυκλοφόρησε το 1974 είναι, πιθανώς, ο πιο σημαντικός όλων, αφού περιέχει πολύ ωραίες διασκευές ‘παγκόσμιων’ θεμάτων (Love story, Godfather, Pop corn, Malaguena, La paloma...). Ιδίως το “Pop corn” του Gershon Kingsley είναι χάρμα, με τον Khorshid να αυτοσχεδιάζει προς μία surf-oriented κατάσταση, με πολύ συνετή χρήση των keyboards». Ένα άλλο όνομα που προξενεί εντύπωση είναι οι Ιταλοί Gruppo di Improvvisazione Nuova Consonanza, το σούπερ γκρουπ των Bertoncini, Evangelisti, Heinemann, Branchi, Morricone και Macchi. Από αυτή την ομάδα ανθολογείται στο "Psych Funk 101" το “The feed-back”, βγαλμένο από το φερώνυμο 4o άλμπουμ τους τού 1970. Όλο το άλμπουμ, που είναι πολύ σπάνιο, το κατεβάζουμε από το Mutant Sounds (http://mutant-sounds.blogspot.com/2007/02/feed-back-samelp1970italynww-list.html) και το ακούμε δίχως πρόβλημα - από 'κει έχω δανειστεί και τη photo του εξωφύλλου.Οι Nuona Consonanza υπήρξαν ένα από τα πιο σημαντικά avant-prog-jazz σχήματα της δεκαετίας 1966-1976, έχοντας στις τάξεις τους όχι, απλώς, μουσικούς αλλά συνθέτες· για τον Ennio Morricone δεν χρειάζεται να πούμε, τώρα, κάτι παραπάνω. Την ιστορία τους - σε συνδυασμό με το άκουσμα του έργου τους - προσπαθώ να τη διαβάσω, με τα γερμανολεξικά υπό μάλης, από το βιβλίο του Thorsten Wagner “Franco Evangelisti, Und die Improvisationsgruppe Nuova Consonanza” (εκδ. PFAU, Saarbrucken 2004). Όταν είμαι έτοιμος θα προκύψει κείμενο στο Jazz & Tzaz. Πάντως, ότι θα υπήρχε συλλογή, στην οποία θα ανθολογούνταν ο Χρήστος Κουλουμπής και ο Ennio Morricone ποτέ δεν το περίμενα...
Και για να κλείσω – για την ώρα – με την Πάτρα και το λεγόμενο «ελληνικό ροκ». Είδα, προσφάτως, σε δισκάδικο του κέντρου μία επανέκδοση που μ’ έκανε ν’ απορήσω. Φαίνεται, όμως, πως έχουν περάσει αρκετά χρόνια από το 1985... έτσι δικαιολογούνται και οι επανεκδόσεις από ’κείνη την εποχή. Ξαναβγήκε σε βινύλιο, σ’ ένα μάλλον κακό Α/Μ εξώφυλλο, το άλμπουμ “Data” του Alexandros (Αλέξανδρος Σκρεμύδας), που είχε πρωτοκυκλοφορήσει στη δική του ανεξάρτητη 80’s Ways Records πριν από 24 χρόνια. Πρόκειται για ένα καλό electro-pop LP, φανερά επηρεασμένο από τους Depeche Mode της εποχής και τ’ ανάλογα. Πριν από μερικά χρόνια – επί δραχμών – αυτό το “Data” το έβρισκες μόνο στις προσφορές με τα «πεντακοσάρικα», τώρα είναι από παντού εξαφανισμένο. Τό’παμε όμως, υπάρχει η επανέκδοση σε κάποια νεοσυσταθείσα εταιρία Ειρκτή(http://www.eirkti.com/) και η όποια ζήτηση θα καλυφθεί. Πιο ενδιαφέρον από το LP έχω την αίσθηση πως ήταν το single του Alexandros (“No place to run/ Tired”), που είχε βγει και αυτό στην 80’s Ways δύο χρόνια νωρίτερα (1983). Ιδίως το κομμάτι της δεύτερης πλευράς, το “Tired”, είναι καταπληκτικό, φτιάχνοντας μια μοναδική electro-psych ατμόσφαιρα. Όλα τα κομμάτια (LP+single) κατεβαίνουν από το Mutant Sounds (http://mutant-sounds.blogspot.com/search?q=alexandros). Γιατί τα γράφω αυτά; Γιατί μου τη σπάει να νομίζουν ορισμένοι πως το rock στην Πάτρα ξεκίνησε με τους Raining Pleasure...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου